بارش شهابی جوزایی از 16 آذر ماه شروع شده و زمان اوج آن معمولا در تاریخ 22 و 23ام این ماه رخ می دهد و تا 27 ام آذر ماه نیز ادامه خواهد داشت. پیش بینی می شود در شرایط مناسب رصدی ( دور بودن از آلودگی نوری، شرایط جوی مناسب، نبود نور ماه، مکان مناسب رصدی و ...) در حدود 100 شهاب در ساعت دیده شود. البته در زمان اوج بارش، ماه که اندکی از زمان کامل شدنش گذشته است از اواسط شب تا صبح در آسمان حضور دارد و با نورافشانی خود، شرایط را برای دیده شدن شهاب ها سخت خواهد کرد. با این حال تا قبل از طلوع ماه می توانید به دیدن شهاب های گذرنده از بالای سرتان امیدوار باشید و حتی به احتمال بسیار زیاد در حضور نور ماه نیز خواهید توانست از وجود تعدادی از آن ها لذت ببرید چراکه شهاب های جوزایی نسبت به سایر بارش های شهابی سرعت کمتری دارند و درخشان تر هستند. به بیان دیگر می توان گفت که شهاب های جوزایی بعد از برخورد با جو زمین در مدت زمان بیشتری به خودنمایی می پردازند!
یک نکته جالب درباره شهاب های جوزایی وجود دارد و آن هم این است که معمولا شهاب ها در اثر گذر زمین از ذرات به جای مانده از دنباله دارها ایجاد می شوند اما شهاب های بارش شهابی پیش رو، ذرات به جای مانده از سیارکی سنگی به نامPhaethon 3200 هستند. 3200 Phaethon در سال 1983 توسط ماهواره IRAS ناسا کشف و در خانواده بزرگ سیارک ها جای گرفت. 3200 Phaethon دم ندارد؛ مدارش از کمربند سیارکی اصلی می گذرد و رنگش هم شبیه رنگ سایر سیارک هاست. در واقع، 3200 Phaethon شباهت زیادی به Pallas از سیارک های کمربند سیارکی، دارد و ممکن است قطعه ای 5 کیلومتری از این توده 544 کیلومتری باشد.
یکی دیگر از نکاتی که شاید در این بارش قابل توجه باشد این است که ذراتی که در زمان بارش جوزایی با جو زمین برخورد می کنند به نسبت ذرات سایر بارش های شهابی، حالت جامد بیشتری دارند. در نتیجه این فرصت را به شکارچیان بارش های شهابی می دهند تا با شهاب های درخشنده تری مواجه باشند.
کانون این بارش شهابی در کنار ستاره کاستور در صورت فلکی دوپیکر یا جوزا قرار دارد. منظور از کانون بارش، محلی در آسمان است که اگر مسیر عبور شهاب ها را به طور برعکس در آسمان امتداد دهیم به آن نقطه خواهیم رسید. به بیان دیگر در هنگام بارش های شهابی به نظر می رسد که تمام شهاب ها از یک نقطه به سمت زمین پرتاب شده اند. علت این که ما تصور می کنیم تمامی شهاب ها از یک منطقه سرچشمه می گیرند این است که ذرات به جا مانده از سیارک ها یا دنباله دارها به حرکت خود در همان مدار قبلی جرم مادر ادامه می دهند و به طور موازی با یکدیگر حرکت و به جو زمین برخورد می کنند.
شما برای مشاهده بارش های شهابی تنها به چشمانتان نیاز دارید و هیچ احتیاجی به وسایلی مانند تلسکوپ و دوربین دوچشمی نیست. البته علاوه بر دو چشم خود به یک مکان مناسب و لباس گرم نیز نیاز خواهید داشت! شهاب ها در هر جای آسمان ممکن است پدیدار شوند اما در یک بارش شهابی بهتر است به 45 درجه در شرق یا غرب کانون و یا در حدود 30 درجه بالاتر از کانون بارش متمرکز شوید. بسیاری گمان می کنند که در زمان بارش های شهابی باید به کانون آن ها خیره شد در حالی که این موضوع کاملا اشتباه است. نگاه کردن به مرکز بارش باعث می شود تا شما شهاب های اندکی آن هم با رد بسیار کوتاهی مشاهده کنید.
برای این بارش پیش رو، زمانی که هنوز ماه طلوع نکرده است به سمت شرق بایستید و آسمان را کنکاش کنید. حتی زمانی که کانون بارش نیز طلوع نکرده باشد خواهید توانست شهاب هایی را مشاهده کنید. اما زمانی که ماه به طور کامل طلوع کرد سعی کنید جهت دید خود را در سمت مخالف ماه قرار دهید و آرزو کنید تا شهاب های پرقدرتی را که توانایی مبارزه با نور ماه را دارند ببینید!
بسیاری از منجمان آماتور باتجربه در زمان اوج بارش های شهابی به محل های مناسبی می روند و اطلاعاتی از قبیل : تعداد، رنگ ، محل دیده شدن، قدر ، اندازه و ... شهاب ها را ثبت می کنند و آن ها را در اختیار مراجع مرتبط قرار می دهند. این اطلاعات به دانشمندان کمک خواهد کرد تا در سال های آینده حقایق ارزشمندی را درباره شهاب ها و منبع آن ها به دست آورند.
نانوژنراتورها برای تبدیل انرژی مکانیکی اتلافی به انرژی الکتریکی با استفاده از اثر پیزوالکتریک، طراحی میشوند. ژانگ لین وانگ و همکارانش از جرجیا تِک در جدیدترین تحقیق خود نانوژنراتورها را در سطح داخلی چرخهای لاستیکی مجتمع کرده و امکان جمعآوری انرژی از حرکت خودروها را شرح دادهاند. آنها در مطالعه خود توضیح سادهای از دورنمای کاربرد گسترده نانوژنراتورها در زمینه جمعآوری انرژی و سیستمهای خودتواندهنده ارائه کردهاند. این محققان برای آزمایشهای خود، یک چرخ دوچرخه را در یک دستگاه آزمایشگاهی نصب کردند، بطوری که میتوانستند برای شبیهسازی شرایط موجود در قسمتی از چرخ که در تماس با سطح جاده است، آن را بطور متناوب فشرده و رها کنند. نانوژنراتوری که آنها به سطح این چرخ دوچرخه چسبانده بودند، با یک ساختار لرزانک آزاد طراحی شده بود و شامل پنج لایه بود: یک بستر پلیاستر انعطافپذیر، فیلمهای از نانوسیمهای اکسید روی بر روی سطوح بالا و پایین این بستر، و الکترودهایی روی این سطوح. |
a) تغییرشکل چرخ لاستیکی در طول حرکت وسیله نقلیه. b) دستگاه آزمایشگاهی. یک چرخ لاستیکی که بین دو صفحه، یکی ثابت و دیگری متحرک، تغییرشکل مییابد. c) طرح ساده ساختار این نانوژنراتور که یک لرزانک با پنج لایه است. d) یک عکس که نشان میدهد یکی از این نانوژنراتورها با نوار چسب به سطح داخلی یک چرخ لاستیکی متصل شده است. |
هر زمانی که این چرخ فشرده میشد، این نانوژنراتور یک پالس الکتریکی تولید میکرد. این محققان تحت شرایط آزمایشگاهیشان، ولتاژ و جریان خروجی این نانوژنراتور را به ترتیب یک و نیم ولت و بیست و پنج نانوآمپر اندازهگیری کردند. این نانوژنراتور با انرژی جمعآوری شده، بطور مستقیم یک نمایشگر LCD کوچک را روشن کرد. وانگ توضیح میدهد که مساحت کاری موثر نانوژنراتورشان حدود یک و نیم سانتیمتر در نیم سانتیمتر است و ماکزیمم چگالی توان خروجی آن به 70 میکرووات بر سانتیمترمربع میرسد. در مقایسه با نتایج گزارش شده تحت این شرایط در تحقیقهای دیگر، این عملکرد کمی پایینتر است. همانطور که وانگ توضیح میدهد دلیل این امر این است که لاستیک یک ماده پلاستیکی است که مقداری از انرژی مکانیکی را جذب میکند، و میزان تغییرشکل در آن در مقایسه با یک ماده صلب تحت همان شرایط کمتر است. با این وجود هنوز این عملکرد خیلی خوب است. این محققان جزئیات نتایج کار تحقیقاتی خود را در مجلهی Advanced Materials منتشر کردهاند. |
تصویر زیر متعلق به توربینی بادی در آردروسان اسکاتلند است که انفجار آن در اثر وزش بادهای شدید، آن را در صدر اخبار قرار داده است. انفجار این توربین روز گذشته و زمانی رخ داد که در اثر وقوع طوفان اقیانوسی در مناطق شمالی انگلستان، بادهایی با سرعت 260 کیلومتر بر ساعت این منطقه را درنوردیدند. اما سوال اینجاست که چه عاملی باعث انفجار این توربین شده است؟
به گزارش نیوساینتیست، یک فیلم آماتوری که از این حادثه گرفته شده، نشان میدهد که سر این توربین به دور محورش پیچیده است، و ظاهرا یکی از پرههای آن قبل از آغاز آتشسوزی پوشش کامپوزیتی کربنی خود را از دست داده است.
هنوز مشخص نیست که دقیقا چه اتفاقی افتاده، اما توجهات روی توانایی توربین برای خاموش شدن خودکار در باد شدید متمرکز شده است. عملیات خاموش شدن توربین معمولا با خلاص کردن پرههای توربین انجام میشود که باعث توقف چرخش پرهها میشود. یک توربین بادی به طور معمول زمانیکه سرعت باد به 90 کیلومتر در ساعت میرسد خاموش میشود، اما مشخصا چیزی در آردروسان به درستی عمل نکرده و شاید باعث به وجود آمدن اضافه جریان در سیمپیچهای توربین شده که ممکن است همین امر منجر به آتشسوزی شده باشد.
یک منشاء دیگر مشکل ممکن است بروز نقص در گیربکس (جعبه دنده) توربین باشد. وجود گیربکس تضمین میکند سرعت روتور توربین به نحوی تنظیم شده باشد که الکتریسیته تولیدی ژنراتور برای استفاده در شبکه برق مناسب باشد.
این اتفاق اکنون از سوی شرکت Vestas به عنوان سازنده توربین و شرکت Infins of Edinburg به عنوان بهرهبردار نیروگاه تحت بررسی قرار دارد. به گفته مسولان اینفینیس، به عنوان اقدامات احتیاطی این نیروگاه اکنون از شبکه برق جدا شده و تا زمانیکه تحقیقات به نتیجه نرسد، نیروگاه مجددا به شبکه وصل نخواهد شد.
این مساله که توربین قطعات بزرگی از مواد مشتعل را از خود به اطراف پراکنده کرده است، به یکی از نگرانیهای مردمی تبدیل شده است که در نزدیکی چنین تاسیساتی زندگی میکنند. مسلما این مساله در آینده مجوز اعتراضات بیشتر را برای گروههای مخالف مزارع نیروگاههای بادی مانند Country Guardian فراهم میآورد.
کاوشگر "فرصت" موفق شد بر روی سطح مریخ آثار گچ کشف کند که این موضوع، تائید جدیدی برای حضور آب در سیاره سرخ است.
این کاوشگر که از آوریل 2004 در مریخ است تاکنون با طی 34.5 کیلومتر رکورد بیشترین حضور و بیشترین مسافت پیموده در مریخ را به ثبت رسانده است.
مریخ نورد "فرصت" این رگه گچ را که به طول 40 تا 50 سانتیمتر و عرض 1 تا 2 سانتیمتر است، مورد مطالعه قرار داده است.
طیف سنجهای این روبات از این نمونه گچ عناصر کلسیم و گوگرد را در یک شرایط مشابه با پیوندهای سولفات کلسیم پیدا کرد.
سولفات کلسیم ترکیبی است که برپایه مقدار آب پیوند خورده به ساختار بلوری این ماده معدنی می تواند در اشکال مختلفی وجود داشته باشد.
براساس گزارش Cnet، بررسیهای اولیه بر روی ماده ای که در سطح مریخ کشف شده است، نشان می دهد که این ترکیب به شکل هیدرات و احتمالاً گچ وجود دارد.
به گفته دانشمندان، به نظر می رسد که آب با حل کلسیم درون سنگهای آتشفشانی این رسوب را ایجاد کرده است. این ماده معدنی سپس با گوگردی که با گازهای آتشفشانی در این سنگها به دام افتاده است، ترکیب شده و رسوب سولفات کلسیم را در زیر زمین تشکیل داده است. در پایان و با گذر زمان، این رسوب به سطح سیاره رسیده است.
تمرکز بالای سولفات کلسیم حاضر در این رگه شرایط اسیدی کمتر از اسیدیته حاضر در سایر نمونه های جمع آوری شده توسط "فرصت" را نشان می دهد.
این بدان معنی است که رگه گچ می تواند در نوع دیگری از محیط آبی که سازگاری بیشتری با ارگانیسمهای زنده دارد ایجاد شده باشد.
دانشمندان مرکز نقشهبرداری ساحلی و اقیانوسی (CCOM) توانستهاند درازگودال ماریانا، عمیقترین نقطه جهان را با جزئیاتی بسیار دقیق نقشه برداری کنند. به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، درازگودال ماریانا، واقع در غرب اقیانوس آرام حدود 2500 کیلومتر بوده و عمق آن بیش از 10 کیلومتر است.
این نقشه برای کمک به تعیین وسعت قلمرو آمریکا در این منطقه انجام شده است. عمق عمیقترین نقطه این منطقه، موسوم به عمق چلنجر در زیر سطح دریا از ارتفاع کوه اورست بیشتر است. به گفته دکتر جیم گاردنر از دانشگاه نیوهمپشایر، کل این ناحیه از قسمت شمالی آن در داتون ریج تا درازگودال یاپ در جنوب نقشه برداری شده است. محققان از عمقیاب صوتی چندپرتویی بر روی کشتی هیدروگرافی نیروی دریایی آمریکا برای نقشهبرداری از نواری از اصوات عمود بر خط سیر کشتی استفاده کردند. به گفته گاردنر، این محققان تمام تلاش خود را برای طراحی نقشهای دقیق و بدون خطا انجام دادهاند و برای مثال احتمال اشتباه در عمق چلنجر ممکن است منفی یا مثبت 40 متر باشد. وزارت امورخارجه آمریکا در پی تعیین قلمرو این کشور در اطراف جزایر گوام و ماریانای شمالی در غرب اقیانوس آرام به این پژوهش کمک کرده که همچنین از مزیت بالای علمی برای درک هرچهبهتر یکی از جالبترین مناطق فرورانش زمین برخوردار است. درازگودال ماریانا در جایی قرار گرفته که تختال عظیمی از پوسته اقیانوسی اقیانوس آرام به زیر صفحه تکتونیکی مجاور فیلیپین کشیده شده است.
یک تیم بینالمللی از دانشمندان موفق به شناسایی بزرگترین و سریعترین ستاره ثبت شده تاکنون شدهاند که با سرعت 600 کیلومتر در ثانیه در خط استوای خود به دور محورش میچرخد.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، به گفته دانشمندان این سرعت چرخش به قدری زیاد است که این ستاره به دلیل نیروهای گریز از مرکز نزدیک به انفجار است.
این یافتهها توسط اخترفیزیکدانان آمریکایی از رصدخانهای در شیلی انجام شده که در آن یک پژوهش برای شناسایی سنگینترین و درخشانترین ستارگان در سحابی رطیل در حال انجام است.
سحابی رطیل، محدودهای از یک منطقه شکلگیری ستارگان در کهکشان ابر ماژلانی بزرگ در فاصله 160 هزار سال نوری از زمین است.
این ستاره که VFTS 102 نام دارد، بسیار داغ و درخشان بوده و 100 هزار برابر درخشندهتر از خورشید است.
به گفته این تیم تحقیقاتی، این ستاره از گذشتهای خشن برخوردار بوده و از سیستم دو ستارهیی در پی انفجار ستاره دیگر به فضا پرتاب شده است.
این رصدها در تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوب اروپا در شیلی انجام شده است.
به گفته دانشمندان، ستارهها در پی یک رقص کیهانی با ستارهای دیگر و در فاصله بسیار نزدیک که منجر به خالی کردن گاز توسط نیروی گرانش از سطح آن میشود، به این چرخش سریع میرسند. این گاز بر روی ستاره دیگر فرود آمده و جرم و سرعت آنرا افزایش میدهد.
این ستاره نه تنها به دلیل سرعت بالای آن، بلکه به دلیل دور شدن آن از ستارگان دیگر با سرعتی در حدود 30 کیلومتر در ثانیه، غیرمعمول به شمار میرود.
این ستاره در نزدیکی یک تپاختر و باقیمانده یک ابرنواختر قرار گرفته که شبیه به یک سیاره قرمز دیده میشود.
به گزارش نیوساینتیست، محققان دانشکده مهندسی جاکوبز، دانشگاه کالیفرنیا در سندیگو بهجای جستجوی این رنگینکمانها، از شبیهسازی رایانهای 3بعدی استفاده کردهاند تا بفهمند رنگینکمانهای دوقلو (Twin Rainbow) چطور تشکیل میشوند.
آنها فهمیدهاند جدا شدن این دو کمان از یکدیگر وقتی اتفاق میافتد که پرتوهای نور از دو نوع قطره متفاوت عبور میکنند. قطرات کروی و ریز، نور را در یک جهت پراکنده میکنند و قطرات درشتتر که هنگام سقوط در هوا دچار پهنشدگی در کف میشوند، نور را را با اندکی انحراف از جهت قبلی پراکنده میکنند.
این پژوهشگران، قطرات درشتتر و دچار پهنشدگی را بِرگِرواره نامیدهاند، چراکه شکل این قطرات بسیار شبیه به ساندویچ همبرگر است! با استفاده از ریزقطرات کروی و قطرات برگرواره، آنها موفق شدهاند این رنگینکمانهای دوقلوی نادر را به درستی شبیهسازی کنند.
این پدیده با رنگینکمان ثانویه (و رنگینکمانهای مرتبه 3 و 4) متفاوت است. رنگینکمانهای مرتبه 2 و3 و4 در اثر شکست و بازتاب نور از ریزقطرات کروی آب در ارتفاعهای مختلف شکل میگیرد و روشنی و شعاع کمانهای آنها با کمان اصلی متفاوت است. در این تصویر، رنگینکمان ثانویه یا مرتبه 2 را به شکل کمان بزرگتر و کمنورتر در بالا سمت چپ رنگینکمان دوقلو میبینید که ترتیب رنگهایش برعکس رنگینکمان اصلی است.
سفینه ماژلان از بیش از 98 درصد سیاره ناهید تصویربرداری کرد و موزائیکی از تصاویر ماژلان اساس این تصویر را تشکیل میدهد.
بخشهای تصویربردارینشده بوسیله ماژلان با تصاویر رادار آرسیبو (Arecibo) بر روی زمین که در منطقهای با طول و عرض جغرافیایی تقریبا صفر درجه قرار دارد، و با یک رنگ خنثی در بخشی دیگر (عمدتا نزدیک قطب جنوب ناهید) کامل شده است.
این تصویر ترکیبی برای نشان دادن پستی و بلندیها با رنگ رمزبندی شده است.
اما در واقع در این تصویر با یک خطای بصری مواجه هستیم؛ صاعقه در فاصله بسیار دوری از رصدخانه رخ داده است و تنها به نظر میرسد که لیزر از این صاعقه گذشته است.
این تابش لیزر نه تنها برای کنترل کردن آب و هوا، بلکه در واقع برای تنظیم کردن تلسکوپ قدرتمند ESO مورد استفاده قرار گرفته است.
این تابش شدید لیزری با تحریک کردن اتمها تا فاصله 90 کیلومتری از زمین باعث ایجاد "ستارهای" مصنوعی میشود. سپس ستارهشناسان این درخشش را اندازه میگیرند و از آن برای تصحیح تنظیم تلسکوپ برای فائق آمدن بر اثر تارکننده اتمسفر بر تصاویر دوردست استفاده میکنند.
ساکنان اغلب نقاط کشور خصوصا مناطق شرقی، شامگاه شنبه 19 آذر ماه جاری میتوانند شاهد رخداد پدیده زیبای ماه گرفتگی باشند.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، بیش از نیمی از ساکنان زمین در آمریکا، اروپا، افریقا، استرالیا و آسیا از جمله در ایران میتوانند خسوف شامگاه شنبه را که بیست و سومین ماه گرفتکی کامل از هفتاد و یک گرفت ساروس 135 می باشد مشاهده کنند.
ماه گرفتگی جزئی در اغلب نقاط کشور پیش از طلوع ماه آغاز میشود.
خسوف 19 آذرماه از حدود ساعت 16 و 16 دقیقه روز شنبه به صورت جزئی آغاز میشود و زمان آغاز ماه گرفتگی کلی ساعت 17 و 36 دقیقه و 16 ثانیه است.
گرفت کلی ماه در ساعت 18 و 27 دقیقه و 24 ثانیه و گرفتگی جزئی در ساعت 19 و 47 دقیقه و 58 ثانیه پایان میباید.
مهندس مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفتوگو با خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) با بیان این که در این خسوف، ماه به مدت 51 دقیقه به طور کامل در سایه زمین قرار میگیرد و حداکثر گرفت کامل ماه در ساعت 18:01:49 خواهد بود، خاطرنشان کرد: در این گرفت، ماه در گره نزولی قرار داشته و در صورت فلکی گاو(ثور) در آسمان دیده می شود. در شب گرفت چهار روز از اوج مداری ماه گذشته است و رنگ ماه قرمز نسبتاً روشن است.
وی با بیان این که این ماه گرفتگی بیست و سومین ماه گرفتکی کامل از هفتاد و یک گرفت ساروس 135 است، گفت: از لحاظ آماری 23.9 درصد از خسوفهای این ساروس، جزیی و 32.4 درصد آنها کلی است. جالب است که 43.7 درصد گرفتهای این دوره خسوف، ماه گرفتگی غیر مرئی و یا همان نیمسایهیی است. طولانی ترین گرفت کلی ساروس 135 در روز پنج شنبه 23 اردیبهشت 1643 خورشیدی رخ خواهد داد و کوتاهترین آن نیز در 16 آبان 1336 خورشیدی رخ داده است.
وی خاطرنشان کرد: برای رصد ماه گرفتگی نیاز به ابزار خاصی نیست و با چشم غیر مسلح نیز میتوان آن را مشاهده کرد. هر چند که برای عکاسی دقیقتر از این رویداد تلسکوپ به کمک منجمان میآید. نباید این گونه تصور کرد که خسوف برای چشم انسان مشکل ساز است و به هیچ وجه فیلتر خاص برای رصد ماه گرفتگی جهت جلوگیری از مشکل احتمالی به چشم نیاز نبوده و توصیه نمیشود. البته فیلتر ماه بر روی برخی تلسکوپها برای مشاهده ماه در وضعیت شدید نورانی میباشد تا از پایین آمدن حساسیت چشم جلوگیری کند.
عتیقی تصریح کرد: بررسی عوارض سطحی ماه که یکی پس از دیگری درون سایه زمین قرار میگیرد یکی از مطالعات رصدی این پدیده است که در کنار کنترل زمان آغاز و پایان گرفت ماه، شدت رنگ قرمز در خسوف شرایط اختفا احتمالی ستارگان در لحظه ماه گرفتگی و دهها مطالعه دیگر قرارمیگیرد.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران تصریح کرد: انجمن پس از برنامه موفق رصد خسوف 25 خرداد بر فراز برج میلاد تهران برای دومین بار امکان رصد و تصویربرداری از پدیده زیبای ماه گرفتگی از فراز این برج را برای معدودی از علاقمندان نجوم آماتوری فراهم کرده است.