پروژه نهایی "تلسکوپ بی نهایت بزرگ اروپا" که بزرگترین تلسکوپ دنیا است و از سال 2018 فعالیت خود را آغاز می کند از امسال و همزمان با برنامه های پنجاهمین سالگرد تاسیس رصدخانه جنوبی اروپا در این سازمان اجرا می شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، سال 2012 مصادف با پنجاهمین سال تاسیس رصدخانه جنوبی اروپا (اسو) در شیلی است. "اسو"، مهمترین سازمان بین دولتی نجوم در دنیا است.

"تیم دو زیئو"، مدیر کل رصدخانه جنوبی در این خصوص می گوید: "پنجاهمین سال تاسیس اسو با یکی از هیجان انگیزترین دوره تاریخ نجوم اروپا و دنیا همراه شده است که در آن، موفقیتهای بزرگ علمی و فناوری جشن گرفته می شود. به همین منظور، اسو در طول مدت این سال، فعالیتهای جالبی را در دستور کار دارد. از زمان تاسیس اسو در سال 1962، این سازمان تاکنون مسیری طولانی را پشت سر گذاشته و پس از نیم قرن فعالیت، امروز به یک قطب بزرگ در جامعه تحقیقات نجومی تبدیل شده و اکنون به عنوان پربازده ترین رصدخانه دنیا شناخته می شود."

رصدخانه جنوبی اروپا وابسته به آژانس فضایی اروپا (اسا) با همکاری 14 کشور اتریش، بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، انگلیس، هلند، پرتغال، جمهوری چک، اسپانیا، سوئد و سوئیس تاسیس شد و در سال 2010 برزیل نیز به عضویت این سازمان درآمد.

اسو بزرگترین تلسکوپ دنیا را می سازد
 
ESO درحال حاضر مشغول ساخت بزرگترین تلسکوپ زمینی دنیا است که رصد در نور مرئی و نزدیک به مادون قرمز را امکانپذیر می کند.
 
این تلسکوپ که E-ELT (تلسکوپ بی نهایت بزرگ اروپا) نام دارد قرار است به بزرگترین چشم دنیا که به آسمان خیره شده است تبدیل شود.
 
کنسرسیومی متشکل از 15 کشور عضو اسو در اکتبر 2011 به تائید جدیدی در خصوص اینکه  پروژه ساخت E-ELT می تواند از سال 2012 با بودجه پیشنهادی هزار و 82 میلیون یورو آغاز شود دست یافت.
 
پروژه پایه تعریف این تلسکوپ تا پایان سال 2006 به پایان رسید و پروژه نهایی آن که از امسال آغاز می شود از سال 2018 وارد عمل خواهد شد.
 
در این پروژه بیش از 30 موسسه علمی و صنعتی فناوریهای برتر در قالب برنامه ششم مطالعه طراحی ELT و برنامه هفتم پروژه آماده سازی E-ELT که بخشی از بودجه آن را کمیسیون اروپا تامین می کند شرکت دارند.
 
بر فراز کوههای آند در شیلی
 
این تلسکوپ در منطقه "سرّو آرمازونز" در کوههای آند شیلی در ارتفاع 3 هزار و 60 متری نصب خواهد شد. به دلیل شفافیت و آرامش اتمسفر و دور بودن از آلودگیهای نوری شهرهای بزرگ در این ارتفاع، این محل برای نصب این تلسکوپ انتخاب شده است.
 
بزرگترین تلسکوپ دنیا از چه ساختاری تشکیل شده است
 
E-ELT از سیستمی متشکل از 5 آینه تشکیل شده که قطر بزرگترین آنها 39.4 متر و به بزرگی نصف زمین فوتبال است. این آینه بزرگ به تنهایی از 798 ریز- آینه شش ضلعی هریک به پهنای 145 سانتیمتر و قطر 5 سانتیمتر ساخته شده است.
 
تمامی این آینه ها از قابلیت بدشکل شدن برخوردارند و بنابراین می توانند در هر لحظه با انحنای کمتر از یک ده هزارم یک تار مو یک سطح بسیار دقیق و صاف را ارائه کنند. در ساخت آینه چهارم که M4 نام دارد و یک قطعه بسیار فناورانه به شمار می رود 6 هزار نفر شرکت داشته اند.
 
این "ابَر تلسکوپ" که در حدود 3 هزار تن وزن دارد در یک ساختمان بزرگ مدور قرار خواهد گرفت که می تواند هماهنگ و در جهت این دستگاه حرکت کند.

نقش E-ELT در نجوم

E-ELT قادر خواهد بود نورهای بسیار ضعیف را از فواصل بسیار دور کیهان جمع آوری کند و مثلاً می تواند یک لامپ بزرگراه را در مریخ ببیند و باوجود ابعاد عظیمی که دارد از دقت بسیار بالایی برخوردار است و می تواند یک سکه 2 یورویی را از فاصله 100 کیلومتری هدف بگیرد.
 
بنابراین، E-ELT ابزاری ایده آل برای رصد مستقیم یا غیرمستقیم سیارات منظومه های همسایه و درک درصد امکان وجود شرایط سازگار با حیاتی که در زمین می شناسیم در سایر سیارات است.
 
این تلسکوپ می تواند در مطالعه اینکه ستارگان، کهکشانها و سیاه چاله ها چگونه ساخته می شوند و توسعه می یابند، اندازه گیری مستقیم گسترش جهان نسبت به ابعاد آن در 10 میلیارد سال قبل، بررسی نظریه نسبیت عمومی و ارزیابی ثابتهای فیزیک از جمله جرم پروتون و الکترون کاربرد داشته باشد.
 
همچنین این تلسکوپ می تواند به این پرسش بنیادی که آیا ما در جهان تنها هستیم پاسخ دهد و حیات بیگانه را رصد کند.